ШИНЭ СУДАЛГАА: Монголд гадаад, дотоод орчны бохирдлын улмаас жилд 7000 гаруй хүн нас барж байна

248

ШИНЭ СУДАЛГАА: Монголд гадаад, дотоод орчны бохирдлын улмаас жилд 7000 гаруй хүн нас барж байна

 

Европын Холбооны санхүүжилтээр НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрөөс “Агаарын бохирдлын хөрөнгө оруулалтын жишиг судалгаа”-г хийсэн байна. Тус судалгааг Монгол Улсын нийт хүн амыг хамруулан гурван жилийн хугацаанд хийжээ. Судалгааны үр дүнг өчигдөр танилцуулсан бөгөөд зарим онцлох тоо, баримтыг тоймлон хүргэж байна.
Судалгаанд амьсгалын доод замын цочмог халдвар, уушгины архаг бөглөрөлт өвчин, зүрхний ишеми өвчин, уушигны хорт хавдар, цус харвалт, II хэлбэрийн чихрийн шижин зэрэг зургаан өвчинд агаарын бохирдлын үзүүлэх нөлөөлийг авч үзжээ.
ОНЦЛОХ ТОО
Монголчуудын нас баралтын тав дахь үндсэн шалтгаан агаарын бохирдол болж байгааг онцлон мэдээллээ. Монгол Улсад жил бүр гадаад орчны агаарын бохирдлын нөлөөгөөр 2839, дотоод орчны агаарын бохирдлын нөлөөгөөр 4300 хүн нас барж байгааг дээрх судалгаагаар тогтоосон байна.
Судалгаанаас эрүүл мэндийн онцлох тоо, баримтуудыг дурдвал:
Монгол Улс гадаад орчны агаарын бохирдлын улмаас жил бүр 905 тэрбум төгрөг буюу ДНБ-ий 2.4 хувьтай тэнцэх хэмжээний эдийн засгийн алдагдал хүлээж байна. Эдийн засгийн алдагдлыг задалбал:
  • Эрүүл мэндийн халамж, үйлчилгээний зардалд 8 тэрбум төгрөг. Үүнээс хамгийн өндөр хувийг харвалт, зүрх судасны өвчин эзэлж байна.
  • Ажлын байрны бүтээмж бууралт 16 тэрбум төгрөгтэй тэнцэж байна. Үүнд, гэр бүлийн гишүүд гадаад орчны бохирдлоос болж өвдсөн хүүхдүүдээ асрахаар ажлаасаа чөлөө авах цаг багтаж байгаа юм.
  • Гадаад орчны бохирдлоос үүдэлтэй цаг бус эндэгдэл 881 тэрбум төгрөгтэй тэнцэж байна.
Харин дотоод орчны агаарын бохирдлын улмаас 3.9 их наяд төгрөгийн эдийн засгийн алдагдалд орж байна. Үүнд:
  • Эрүүл мэндийн зардал дотоод орчны агаарын бохирдлын улмаас жил бүр ойролцоогоор 47 тэрбум төгрөг байна.
  • Байгаль орчинд учирсан хохирлын  хэмжээ жил бүр 360 тэрбум төгрөгөөр хэмжигдэж байна.
  • Дотоод орчны агаарын бохирдлоос үүдэлтэй цаг бус эндэгдэл 3.5 их наяд төгрөгөөр хэмжигдэх эдийн засгийн алдагдалд хүргэж байна.
Монгол Улсад дотоод орчны агаарын бохирдол их байгаа нь судалгаагаар батлагдсан.

 

Энэхүү судалгааны багт орж судалгаа хийсэн АУИС-ийн багш, судлаач Б.Батзоригоос судалгааны үр дүнд гаргасан эрүүл мэнд болон эдийн засгийн хохирол болон агаарын бохирдлыг бууруулах арга замуудын талаар тодрууллаа.
Тэрээр " Монгол Улсын бүх хүн амыг хамруулан авч гурван жилийн хугацаанд гадаад, дотоодын эрдэмтдийн судалгааны баг хамтран судалллаа. Ингэхдээ эдийн засаг, эрүүл мэндийн шууд болон шууд бус нөлөөлөл, зардлыг нь хамруулан авч үзсэн. Монгол Улсад дотоод орчны агаарын бохирдол их байгаа нь судалгаагаар батлагдсан. Учир нь, хүн дотоод орчинд илүү байдаг болохоор үүнээс шалтгаалсан эрүүл мэнд болон эдийн засгийн хор хохирол илүү гарсан. Манай улсын дотоод орчны агаарын бохирдол ДЭМБ-ийн зөвшөөрөгдсөн хэмжээнээс 2-3 ба түүнээс хэмжээний илүү бохирдолтой байна гэсэн судалгаа бий. Бид судалгааны үр дүнг танилцуулахын зэрэгцээ гадаад болон дотоод агаарын бохирдлыг бууруулах арга замуудыг судлан, Эдийн засаг хөгжлийн яам болон харьяалагдах газруудад нь танилцууллаа. Тухайлбал, гадаад бохирдлыг бууруулахын тулд дараах дөрвөн арга хэмжээг хэрэгжүүлснээр 2055 он гэхэд 2.3 их наяд төгрөг эсвэл жилд 396 хүний амь насны алдагдлаас сэргийлэх боломжтой юм.Үүнд:
  • Уламжлалт нүүрсэн галлагаатай зуухыг цахилгаан эсвэл хийн зуухаар сольсноор 9000 хүний амь нас аварч, 1.6 их наяд төгрөгийн учирч болзошгүй зардлаас сэргийлэх боломжтой гэлээ.
  • Нүүрсээр галладаг цахилгаан станцуудыг PM2.5 шүүлтүүрээр тоноглох эсвэл цэвэр технологийн цахилгаан станцуудаар шинэчлэх нь 2818 гаруй хүний амь насыг аварч, 502 сая төгрөгийн зардлын эрсдэлд орохоос сэргийлнэ.
  • Ил задгай гал түлэх хэмжээг бууруулснаар 448 хүний амь насыг аварч, 81 тэрбум төгрөгийн зардал гарахаас сэргийлнэ.
  • Зам, тээврийн хэрэгслээс ялгарах агаарын бохирдлыг бууруулснаар 217 хүний амь насыг аварч, 40 тэрбум төгрөгийн зардлаас зайлсхийх боломжтой.
Харин дотоод орчны агаарын бохирдлыг бууруулахад цахилгаан зуухад шилжих, шингэрүүлсэн шатдаг хий ашигладаг зуухны хэрэглээнд шилжих нь үр дүнтэй.
Монгол Улсын Засгийн газраас айл өрхийн 10-аас багагүй хувийг нүүрснээс цахилгаан эсвэл шингэрүүлсэн түлшээр ажилладаг зуухны хэрэглээнд шилжүүлэх чиглэлээр авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ нь амжилттай хэрэгжсэнээр 31 жилийн хугацаанд 350 хүний амь насыг аварч, 97 тэрбум төгрөгийн хохирол учрахаас сэргийлэх боломжтой бөгөөд хөрөнгө оруулалтын өгөөжийг 4.8-аас 1 хүргэх боломжтой" гэлээ.
https://itoim.mn/a/2024/09/20/event/wel?d48ea84b8b5c632879190045e9676340

Санал болгох

Сэтгэгдэл

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд www.ENE.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 9318-5050 утсаар хүлээн авна.
>